Διαταραχές Νεφρικής Λειτουργίας

Λειτουργίες των νεφρών

• Απομάκρυνση παραπροϊόντων του μεταβολισμού.

Στους νεφρούς πραγματοποιείται αφενός η απομάκρυνση των παραπροϊόντων του μεταβολισμού, τοξινών και εξωγενών  χημικών ουσιών (π.χ.φάρμακα) από το αίμα και αφετέρου η μεταφορά τους στα ούρα μέσω των οποίων αποβάλλονται από τον οργανισμό. Τέτοια παραπροϊόντα είναι η ουρία (προϊόν καταβολισμού των πρωτεϊνών), το ουρικό οξύ (προϊόν μεταβολισμού νουκλεϊκών οξέων), η κρεατινίνη κ.α.

• Ρύθμιση ηλεκτρολυτών.

Επίσης οι νεφροί διατηρούν σταθερά τα επίπεδα των ανόργανων ιόντων και του όγκου του νερού στο σώμα.

• Γλυκονεογένεση.

Εκτός από το ήπαρ, γλυκονεογένεση μπορεί επίσης να συμβεί και στους νεφρούς σε περιόδους νηστείας.

• Έκκριση ορμονών.

Oι νεφροί εκκρίνουν και ορισμένες ορμόνες. Tη ρενίνη για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, την ερυθροποιητίνη που είναι υπεύθυνη για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και αιμοσφαιρίνης και την καλσιτριόλη για την απορρόφηση ασβεστίου από το γαστρεντερικό.

• Μετατροπή βιταμίνης D.

Στους νεφρούς γίνεται η μετατροπή της βιταμίνης 25-ΟΗ-D₃ στην ενεργό μορφή της 1,25-(ΟΗ)₂D₃.

 

Νεφρική Ανεπάρκεια

Νεφρική ανεπάρκεια αποκαλείται η κατάσταση κατά την οποία τμήμα του νεφρού ή ολόκληρος ο νεφρός αδυνατεί να φιλτράρει το αίμα από τις τοξικές ουσίες και να διατηρήσει σταθερό το ισοζύγιο ανόργανων ιόντων και νερού στον οργανισμό.

Υπάρχουν δύο κατηγορίες νεφρικής ανεπάρκειας, η οξεία και η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

 

Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

Στην οξεία νεφρική ανεπάρκεια υπάρχει μια ξαφνική βλάβη στη λειτουργία των νεφρών. Αιτία αυτής της βλάβης μπορεί να είναι μια πέτρα στους νεφρούς, καρκίνος, μια σοβαρή λοίμωξη, η λήψη φαρμάκων που μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία των νεφρών κ.α. Τα αρχικά συμπτώματα είναι συνήθως αίσθημα ζάλης, έντονη δίψα, οίδημα στα κάτω άκρα καθώς επίσης και ξηρότητα δέρματος και βλεννογόνων. Σε επόμενο στάδιο ο ασθενής εμφανίζει αύξηση της αρτηριακής πίεσης, πυρετό, ανορεξία, ναυτίες κ.α.

Στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών, μετά τη διόρθωση του προβλήματος που οδήγησε στην οξεία νεφρική ανεπάρκεια, η λειτουργία των νεφρών αποκαθίσταται πλήρως. Εντούτοις, σε ένα μικρό ποσοστό, η λειτουργία των νεφρών δεν αποκαθίσταται και οι ασθενείς οδηγούνται σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

 

Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι μία κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή και μη αναστρέψιμη βλάβη της νεφρικής λειτουργίας. Οι κύριες αιτίες της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο σακχαρώδης διαβήτης τα οποία προκαλούν καταστροφή των αγγείων των νεφρών και επομένως το αίμα δεν μπορεί να «καθαριστεί». Άλλες αιτίες είναι οι φλεγμονές στους νεφρούς (πχ σπειραματονεφρίτιδα), γενετικές ασθένειες, όπως η πολυκυστική νόσος των νεφρών, και άλλες παθήσεις που προκαλούν απόφραξη της ουροποιητικής οδού. Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος, καθώς επίσης και η χρόνια λήψη φαρμάκων και ναρκωτικών ουσιών.

Λόγω της σταδιακής έκπτωσης της νεφρικής λειτουργίας τα συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας δεν είναι συνήθως εμφανή και γίνονται αντιληπτά όταν οι νεφροί είναι αρκετά κατεστραμμένοι. Τα συμπτώματα σε αυτό το στάδιο της ασθένειας εμφανίζονται λόγω της συσσώρευσης τοξικών ουσιών στο αίμα και λόγω της αύξησης των υγρών του σώματος. Έτσι στα συμπτώματα περιλαμβάνονται οι μυϊκές κράμπες, οίδημα στα κάτω άκρα, δυσκολία στην αναπνοή, ανορεξία κ.α.

 

Εξετάσεις ελέγχου νεφρικής λειτουργίας

Μέτρηση Κρεατινίνης

Η κρεατινίνη είναι ανυδρίτης της κρεατίνης. Η κρεατίνη συντίθεται στο ήπαρ, το πάγκρεας και το νεφρό. Μεταφέρεται στους μυς και στον εγκέφαλο, φωσφορυλιώνεται και αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας. 1-2% μετατρέπεται σε κρεατινίνη που αποβάλλεται σχεδόν πλήρως από το νεφρό.

Το ποσό της κρεατινίνης στο αίμα είναι σταθερό και αποτελεί σωματικό χαρακτηριστικό καθώς εξαρτάται από τη μυϊκή μάζα.

Ελάττωση Κρεατινίνης μπορεί να οφείλεται σε:

1. Ελάττωση της μυϊκής μάζας
2. Κακή θρέψη

Αύξηση Κρεατινίνης παρατηρείται σε:

1. Νόσους του νεφρικού παρεγχύματος, νεφρική ανεπάρκεια και κακή αιμάτωση του νεφρού.
2. Βαριά υποστατική καρδιακή ανεπάρκεια
3. Γιγαντισμό και μεγαλακρία

Ελάττωση Κρεατινίνης στα ούρα παρατηρείται σε:

1. Νεφρική ανεπάρκεια
2. Αναιμία
3. Μυϊκή ατροφία
4. Λευχαιμία κ.α.

Αύξηση Κρεατινίνης στα ούρα μπορεί να οφείλεται σε:

1. Τύφο, εξανθηματικό τύφο, τέτανο
2. Καχεξία
3. Γιγαντισμό και μεγαλακρία
4. Διατροφή με κρέας

 

Μέτρηση ουρίας

Η ουρία παράγεται συνεχώς στο ήπαρ ως τελικό προϊόν μεταβολισμού των πρωτεϊνών και αποβάλλεται από το νεφρό.

Αύξηση της Ουρίας

1. Ταυτόχρονα με αύξηση της κρεατινίνης αποτελεί ένδειξη νεφρικής βλάβης
2. Χωρίς αύξηση της κρεατινίνης έχουμε σε προνεφρικά αίτια όπως αφυδάτωση, αυξημένη πρωτεΐνη τροφής, φάρμακα, νόσους φθοράς μυών κ.α.
3. Με μικρή αύξηση της κρεατινίνης σε μετανεφρικά αίτια όπως απόφραξη, νεφρολιθίαση, υπερπλασία προστάτη

        Αύξηση Ουρίας ούρων

1. σε αρνητικό ισοζύγιο αζώτου

         Ελάττωση Ουρίας ούρων

1. Φυσιολογικά σε παιδιά και εγκύους

Σε νόσους του ήπατος και των νεφρών κ.ά.

 

Μέτρηση ουρικού οξέος

Το ουρικό οξύ είναι προϊόν καταβολισμού των πουρινών του οργανισμού και των πυρηνοπρωτεϊνών της τροφής.

Αύξηση Ουρικού οξέος παρατηρείται

1. Σε φυσιολογικές καταστάσεις (βρέφη, υγιείς μετά από σωματική άσκηση, σε άτομα με Β ομάδα αίματος)
2. Σε παθολογικές καταστάσεις όπως λευχαιμία, πολλαπλούν μυέλωμα, λοιμώξεις, αιμολυτική αναιμία, πνευμονία, εκλαμψία, μετά από ακτινοθεραπεία, ουρική αρθρίτιδα

Σε περίπτωση νεφρικής βλάβης το ουρικό οξύ αυξάνει μετά από αύξηση της ουρίας και της κρεατινίνης για αυτό καλό είναι να συνοδεύεται ο προσδιορισμός του από μέτρηση των επιπέδων ουρίας στο αίμα.

Έλεγχος ομοιόστασης νερού και ηλεκτρολυτών

Προσδιορισμός της συγκέντρωσης Κ και Να στο αίμα.

Συγκέντρωση φωσφόρου και ασβεστίου στο αίμα

Η πρόσληψη του φωσφόρου γίνεται από την τροφή. Σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια δεν πραγματοποιείται απομάκρυνσή του φωσφόρου. Έτσι, η συγκέντρωσή του αυξάνεται με επακόλουθη μείωση της συγκέντρωσης του ασβεστίου στο αίμα των ασθενών.

Ορμονολογικός έλεγχος

Έλεγχος της παραθορμόνης πραγματοποιείται και σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο. Η μείωση της συγκέντρωσης του ασβεστίου στο αίμα των ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια, διεγείρει την παραγωγή της παραθορμόνης από τον παραθυρεοειδή αδένα η οποία προκαλεί την απελευθέρωση ασβεστίου από τα οστά (οστεόλυση) με αποτέλεσμα να τα καταστρέφει.

Κάθαρση κρεατινίνης

Η κάθαρση κρεατινίνης δίνει μια εικόνα της λειτουργικότητας των νεφρικών σπειραμάτων. Γενικά όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της κάθαρσης κρεατινίνης τόσο καλύτερα λειτουργούν οι νεφροί. Σε νεφροπαθείς η κάθαρση αποτελεί δείκτη έναρξης αιμοδιάλυσης. Έλεγχος της κάθαρσης συνιστάται να γίνεται και σε λήψη νεφροτοξικών φαρμάκων. 

Γενική ούρων

Για την πρόληψη ενδεχόμενης νεφρικής νόσου προτείνεται επίσης η γενική εξέταση ούρων η οποία περιλαμβάνει μετρήσεις των ερυθροκυττάρων, λευκών αιμοσφαιρίων, γλυκόζης, πρωτεϊνών και άλλων παραμέτρων οι οποίες συνεκτιμώνται για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας.

Μέτρηση αιμοσφαιρίνης

Η μέτρηση της αιμοσφαιρίνης επίσης δίνει πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία των νεφρών διότι οι νεφροί εκκρίνουν την ερυθροποιητίνη, ορμόνη η οποία συμμετέχει στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Οι περισσότεροι νεφροπαθείς αναπτύσσουν αναιμία, που ονομάζεται νεφρογενής  ή νεφρικής αιτιολογίας. Άλλοι παράγοντες, που επιδεινώνουν  την αναιμία, είναι  η μειωμένη διάρκεια ζωής των ερυθροκυττάρων, οι μικρές απώλειες αίματος στην αιμοκάθαρση, αλλά και το λεγόμενο  ουραιμικό περιβάλλον.   Η αναιμία βελτιώνεται με την έναρξη της αιμοκάθαρσης. Ο  αιματοκρίτης αυξάνεται με  την  ένταξη στην αιμοκάθαρση, γιατί η  απομάκρυνση των τοξινών, βελτιώνει την διάρκεια ζωής των ερυθροκυττάρων  και τη δράση της  ερυθροποιητίνης. H νεφρική ανεπάρκεια, επιβαρύνει τον οργανισμό και χαρακτηρίζεται  από μακροχρόνιες συνέπειες, που αφορούν κυρίως στο καρδιαγγειακό σύστημα. Όταν δεν υπάρχουν πολλά ερυθροκύτταρα στην κυκλοφορία, η καρδιά προσπαθεί να αντιρροπήσει  την έλλειψη οξυγόνου, αυξάνοντας την συστολική  λειτουργία και  επιβαρύνεται.  Η βλάβη του μυοκαρδίου σχετίζεται με την διάρκεια και την έκταση της αναιμίας.

 

Επικοινωνήστε μαζί μας

📍 Ιακωβάκη & Μιαούλη (ισόγειο) – Τρίκαλα
📱 Επικοινωνία: 24310 79992 | 6975855369
📩 Email: info@vanessamilioni.gr